Git'in yaratıcısı Linus Torvalds, Finlandiyalı bir bilgisayar programcısı ve yazılım mühendisidir. 1991 yılında, üniversitede eğitim alırken, Linux adlı bir işletim sistemi çekirdeği geliştirmeye başladı. Linux, açık kaynaklı olması nedeniyle pek çok geliştiricinin katkıda bulunmasına izin verdi ve hızla popüler hale geldi. Torvalds, açık kaynaklı yazılım hareketine olan katkılarından dolayı saygın bir figür olarak kabul edilir ve dünya çapında birçok geliştiricinin katkıda bulunduğu büyük bir topluluğa liderlik eder.

Bugün, Git ve Linux gibi projeler, Linus Torvalds'ın vizyonu sayesinde yazılım dünyasında önemli bir yer işgal eder ve milyonlarca kullanıcı ve geliştirici tarafından kullanılmaktadır.

Git Nedir?

Git, modern yazılım geliştirme süreçlerinde yaygın olarak kullanılan bir dağıtık sürüm kontrol sistemi ve kaynak kodu yönetim sistemidir. Yazılım projelerinde ekip üyelerinin aynı kod tabanı üzerinde çalışmasını kolaylaştırır ve farklı sürümleri yönetmek için etkili bir çözüm sunar. Proje üzerinde yapılan değişiklikleri izlemek, farklı versiyonları birleştirmek ve hataları düzeltmek gibi işlemleri destekler.

Git'in Temel Özellikleri

Dağıtık Sistem: Git, her kullanıcının tam bir projenin kopyasına sahip olduğu bir dağıtık sistemdir. Bu sayede internet bağlantısı olmadan da çalışabilir ve verileri merkezi bir sunucuya bağımlı kalmadan saklar.
Hızlı ve Verimli: Git, çekirdek algoritmalardaki hızlı işlem yetenekleri sayesinde büyük projelerde bile hızlı ve verimli çalışır. Değişiklikleri takip etmek ve sürümleri oluşturmak için zaman kaybetmeden kullanılabilir.
Dallandırma ve Birleştirme (Branching ve Merging): Projelerde farklı özelliklerin veya hataların düzeltilmesinin aynı anda yapılmasını sağlayan dallandırma ve birleştirme işlemleri, paralel geliştirme süreçlerini destekler.
Güçlü Tarihçe Yönetimi: Git, proje tarihçesini ayrıntılı bir şekilde tutar ve bu sayede geri alma, değişiklikleri inceleme ve kaynak kodu analizi gibi işlemleri kolaylıkla gerçekleştirebilirsiniz.
Açık Kaynak ve Geniş Topluluk Desteği: Git, açık kaynaklı bir yazılımdır ve dünya çapında geniş bir geliştirici topluluğuna sahiptir. Topluluk, sürekli olarak Git'i geliştirir ve yeni özellikler ekler.

Git'in Tarihçesi

Git, 2005 yılında Linus Torvalds tarafından Linux çekirdeği geliştirme sürecini iyileştirmek amacıyla yaratılmıştır. Linus, o dönemde kullanılan mevcut sürüm kontrol sistemlerinin beklentilerini karşılamadığına inanarak, kendi ihtiyaçları doğrultusunda yeni bir çözüm oluşturmuştur. Git'in hızlı, güvenilir ve dağıtık bir yapıya sahip olması, yazılım geliştiricileri tarafından büyük ilgi görmesini sağlamıştır.

Git'in Kullanım Alanları

Git, özellikle yazılım geliştirme projelerinde yaygın olarak kullanılır. Açık kaynak projelerden büyük ölçekli şirketlerin geliştirme süreçlerine kadar pek çok alanda tercih edilir. Bazı kullanım alanları şunlardır:

Yazılım Geliştirme Projeleri: Git, yazılım projelerinde sürüm kontrolü sağlamak, paralel geliştirme yapmak ve işbirliğini kolaylaştırmak için kullanılır.
Açık Kaynak Projeleri: Git, açık kaynaklı projelerin yönetiminde ve katkıda bulunmak isteyen geliştiricilerin işbirliğini sürdürmesinde önemli bir rol oynar.
Büyük Kurumsal Projeler: Kurumsal şirketler, karmaşık ve büyük ölçekli projelerin yönetiminde Git'i tercih ederek verimliliği artırır.
Belge Yönetimi: Git, sadece yazılım kodları değil, metin dosyaları ve belgeler gibi diğer içeriklerin sürüm kontrolü için de kullanılabilir.

Git, modern yazılım geliştirme süreçlerinde vazgeçilmez bir araç haline gelmiştir. Linus Torvalds'ın yaratıcı vizyonu sayesinde geliştirilen bu dağıtık sürüm kontrol sistemi, dünya çapında birçok projenin başarılı bir şekilde yönetilmesine katkı sağlamaktadır. Git'in esnek ve güçlü yapısı, yazılım geliştiricilerine projelerini etkin bir şekilde yönetme ve işbirliği yapma imkanı sunar.

Yaygın olarak Kullanılan Git Komutları

git init Açıklama: Yeni bir Git deposu oluşturur veya mevcut bir klasörü Git deposu olarak başlatır.
git clone [url] Açıklama: Uzak bir Git deposundan kopya oluşturarak, projeyi yerel bir dizine klonlar.
git add [dosya] Açıklama: Değişiklikleri işleme alanına ekler. İşleme alanındaki dosyalar sonraki adımlarda kaydedilmeye hazırlanır.
git commit -m "[açıklama]" Açıklama: İşleme alanındaki değişiklikleri depoya kalıcı olarak kaydeder ve bir açıklama ekler.
git status Açıklama: Depodaki değişiklikleri ve işleme alanındaki dosyaların durumunu görüntüler.
git diff Açıklama: İşleme alanındaki değişiklikleri gösterir.
git log Açıklama: Depodaki commit geçmişini listeler.
git pull Açıklama: Uzak depodaki değişiklikleri yerel depoya çeker ve birleştirir.
git push Açıklama: Yerel depodaki değişiklikleri uzak depoya gönderir.
git branch Açıklama: Mevcut tüm branchleri listeler ve aktif branchi gösterir.
git checkout [branch] Açıklama: Bir branchi geçerli branch olarak değiştirir veya yeni bir branch oluşturur.
git merge [branch] Açıklama: Belirtilen branchi mevcut branchle birleştirir.
git reset [dosya] Açıklama: İşleme alanındaki belirtilen dosyayı geri alır (unstage) ve son yapılan commit'ten önceki duruma döner.
git stash Açıklama: Çalışma dizinindeki geçici değişiklikleri saklar ve işlemeye alınmamış hale getirir.
git remote add [kısaltma] [url] Açıklama: Yerel depoya uzak bir depo ekler ve kısaltma adıyla tanımlar.
git remote -v Açıklama: Bağlı uzak depoları ve URL'lerini listeler.
git rm [dosya] Açıklama: Çalışma dizininden ve işleme alanından belirtilen dosyayı siler.
git mv [eski dosya adı] [yeni dosya adı] Açıklama: Dosya adını değiştirir veya taşır.
git fetch Açıklama: Uzak depodaki değişiklikleri alır ancak yerel çalışma dizinine birleştirmez.
git tag [etiket adı] Açıklama: Belirli bir noktaya (commit) etiket ekler, genellikle sürüm numaraları için kullanılır.

Git'te Neden Branch Stratejisi Belirliyoruz?

Branch stratejisi, bir Git deposundaki branchlerin nasıl yönetileceği ve kullanılacağına dair bir plan ve rehberdir. Bu stratejiyi belirlemenin ana nedenleri şunlardır:

Düzenli ve Organize Çalışma: Branch stratejisi, farklı geliştiricilerin aynı projada birlikte çalışmasını düzenler ve organizasyonu kolaylaştırır. Her branchin belirli bir görevi veya özelliği temsil etmesi, projedeki değişikliklerin düzenli ve izlenebilir olmasını sağlar.
Risk Azaltma: İyi bir branch stratejisi, canlı ortamda bulunan ana branchin stabil kalmasını sağlar. Bu, yeni özelliklerin veya değişikliklerin test edildikten sonra ana branchebirleştirilmesi anlamına gelir. Bu şekilde, potansiyel hataların canlı ortamda meydana gelmesi riski azaltılır.
Eşzamanlı Geliştirme: Farklı özelliklerin veya değişikliklerin aynı anda geliştirilmesine olanak tanır. Her özellik veya değişiklik kendi branchinde geliştirildiğinden, ekip üyeleri birbirlerinin çalışmalarını etkilemeden eşzamanlı olarak geliştirebilir.
Geri Alma ve İnceleme Kolaylığı: Branch stratejisi, geçmişteki değişiklikleri takip etmeyi ve ihtiyaç duyulduğunda geri almaya olanak tanır. Ayrıca, belirli bir özelliğin geliştirilme sürecini incelemek veya değerlendirmek için ilgili branche kolayca geçmek mümkündür.
Sürüm Yönetimi: Sürüm branchleri oluşturarak belirli bir sürümün hazır olduğu düşünülen bir noktayı yönetmek daha kolay olur. Bu şekilde, yeni özelliklerin veya düzeltmelerin sadece sürümle ilgili olduğu bir branchte geliştirilmesi ve test edilmesi sağlanır.
Ekip İşbirliği: Branch stratejisi, ekip içinde nasıl çalışılacağına dair bir anlaşma ve rehber sunar. Bu, işbirliğini artırır ve projedeki geliştirme süreçlerini düzenler.

Tüm bu nedenlerden dolayı, Git'te branch stratejisinin belirlenmesi önemlidir. İyi bir branch stratejisi, projenin düzenli ve verimli bir şekilde yönetilmesine ve geliştirilmesine yardımcı olur. Ekip üyelerinin stratejiye uyumlu olarak çalışması, çatallanma (forking) ve birleştirme (merging) süreçlerini daha az sorunlu hale getirir ve proje verimliliğini artırır.

Git İdeal Branch Modeli

Git için ideal branch modeli, proje gereksinimlerine ve ekibin çalışma şekline bağlı olarak değişebilir. Ancak genellikle, çoğu projede aşağıdaki temel branch modeli yaygın olarak kullanılır:

Ana Branch (master/main): Bu branch, canlı veya üretim ortamında bulunan kodu temsil eder. Ana branch her zaman stabil ve kullanıma hazır olmalıdır. Yani, burada yer alan kodun hatalardan arındırılmış olması ve mümkün olduğunca test edilmiş olması beklenir.
Geliştirme Branchi (development): Yeni özelliklerin eklenip test edildiği, geliştiricilerin aktif olarak çalıştığı branch. Yeni özelliklerin ve düzeltmelerin burada geliştirilip test edilmesi, ana branchin stabil kalmasını sağlar.
Özellik Branchleri (feature branches): Yeni özellikler eklemek veya değişiklikler yapmak için oluşturulan geçici branchlerdir. Geliştirme ekibi, her bir özelliği bu özellik branchlerinde geliştirir ve test eder. Özellik tamamlandığında, geliştirme branchiyle birleştirilir.
Düzeltme Branchleri (bugfix branches): Canlı ortamda bulunan ana branchte tespit edilen hataları düzeltmek için kullanılır. Bir hata tespit edildiğinde, bu branchte düzeltme yapılır ve test edildikten sonra ana branche birleştirilir.
Sürüm Branchleri (release branches): Bir sürümün hazır olduğu düşünülen bir noktada oluşturulan geçici branchlerdir. Bu branchlerde sadece sürümle ilgili düzeltmeler yapılır ve test edilir. Test aşamasında herhangi bir hata tespit edilirse, düzeltme branchi düzeltilip yeniden test edilir.

Bu temel branch modeli, projeyi düzenli ve düzenli bir şekilde yönetmeye yardımcı olur. Her branch, belirli bir görevi veya özelliği temsil eder ve değişikliklerin kolaylıkla yönetilmesini sağlar. Tabii ki, bu modelin projenizin özelliklerine ve ihtiyaçlarına uygun şekilde uyarlanması gerekebilir. Büyük projelerde daha karmaşık branch modelleri kullanılabilirken, küçük projelerde daha basit bir yapı tercih edilebilir. Ekip içinde uygun branch yönetimi için açık bir iletişim ve işbirliği önemlidir.

Git'te Branch İsimlendirmesi Nasıl Olmalı?

Git'te branch isimlendirme, proje ve ekip ihtiyaçlarına uygun olarak düzenlenmelidir. İyi bir branch isimlendirme, projedeki branchlerin neyi temsil ettiğini hızlıca anlamamızı sağlar ve projenin düzenini kolaylaştırır. Aşağıda bazı genel tavsiyeler ve öneriler yer almaktadır:

Açıklayıcı ve Anlamlı İsimler: Branchlerin isimleri, içerdiği değişikliği veya özelliği açıkça ifade etmelidir. Örneğin, "login-page-update" veya "bugfix-404-error" gibi isimler, hangi değişikliği içerdiğini anlamak açısından daha anlamlıdır.
Kısa ve Öz: Branch isimleri mümkün olduğunca kısa ve öz olmalıdır. Çok uzun veya karmaşık isimler, kullanımı zorlaştırabilir ve gereksiz yere yer kaplar.
Büyük-Küçük Harf Uyumu: İsimlendirme açısından büyük-küçük harf uyumuna dikkat edilmelidir. Örneğin, "feature-branch" ve "Feature-Branch" iki ayrı branch olarak algılanacaktır.
Aynı Dil ve Format: Ekip içinde tüm branchlerin benzer bir dil ve format kullanması, projenin düzenini artırır. Örneğin, "feature-xyz" ve "xyz-feature" gibi benzer özelliklere sahip isimlerden kaçınılmalıdır.
Kategorize Etmek: Büyük projelerde, farklı türdeki branchleri kategorize etmek faydalı olabilir. Örneğin, "feature/" öneki, yeni özellikler için, "bugfix/" öneki hataları düzeltmek için kullanılabilir.
Kullanımdan Kaldırılan Branchleri Silmek: Kullanımdan kalkan veya birleştirilen branchlerin gereksiz yere depoda kalmasını önlemek için silinmelidir.
Açıklama ve Referans: Branch oluşturulurken, bir açıklama eklemek ve referans vermek, daha sonra bu branchin neyi temsil ettiğini hatırlamayı kolaylaştırır.

Örnek Branch İsimlendirmeleri

feature/login-page Açıklama: Yeni bir kullanıcı giriş sayfasının eklenmesi için oluşturulan özellik branchi.
bugfix/issue-123 Açıklama: Projenin hata takip sisteminde yer alan "123" numaralı sorunun düzeltilmesi için oluşturulan düzeltme branchi.
hotfix/security-issue Açıklama: Acil güvenlik açığı nedeniyle canlı ortamda yapılması gereken düzeltme için oluşturulan hızlı çözüm branchi.
ayaz-duru/login-page-errors Açıklama: AyazDuru adlı geliştiricinin giriş sayfasındaki hataları düzeltmeye çalıştığı branch.

Özetle, iyi bir branch isimlendirme, proje yönetimini ve ekibin işbirliğini kolaylaştırır. Anlaşılır ve tutarlı isimlendirme, projenin geliştirme süreçlerini daha verimli hale getirir ve işbirliğini artırır. Ekip içinde branch isimlendirmeye dair belirli bir standart oluşturulması ve bu standarta uyumlu olarak hareket edilmesi önemlidir.